E-Aramızda: 44
17-24 Mayıs tarihleri arasında E-Ticaret girişimcileri için derlediğim, Türkiye'den ve dünyadan notlarım
Türkiye’de E-Ticaret için eleştirilecek konulardan birisi de, satıcıların bir topluluk ya da sektörün sorunları hakkında tek ses oluşturamaması olabilir mi? Bu konuda Akaryakıt Komitesi podcastinde epey ver yansın etmiştim. Kurulan dernekler ne yapıyor, onu da bilmiyorum.
Satıcılar kendi aralarında sorunları dile getirirken, tabiri caiz ise biraz da sızlanırken, sonuca baktığımızda “tüketici lehine” yasalar çıkarılıyor ama son verilere göre 700 bine yakın “satıcı lehine” elle tutulur, gözle görülür hiçbir yasal iyileşme yapılmıyor. Çözümlere tek taraflı değil de, keşke biraz da satıcılar tarafından da bakılabilse.
Bu hafta ofis savaş alanı gibiydi. Hikaye kaybolmamış olursa ne çileler çektiğime ve yaşamınıza dair en büyük önerime Instagram hikayemden bakabilirsiniz. Böylesine sanatsal bir çalışmayı kimin yaptığını da önceki gün paylaşmıştım.
Genel Gündem
Bir süredir bültende eli kulağındadır dediğimiz AB’den, 150 Euro altı gümrük muafiyetli E-Ticaret paketleri için beklenen ilk açıklama geldi. Avrupa Komisyonu, düşük fiyatlı Çin menşeli ürünlerin Avrupa’ya girişini yavaşlatmak amacıyla Çinli platformlardan gelen küçük paketlere 2 euro’luk bir gümrük ücreti getirmeyi önerdi. Komisyon Üyesi Maros Sefcovic, bu ücretin özellikle 150 Euro altı ürünleri kapsayacağını ve doğrudan Shein, Temu ve Aliexpress gibi platformları hedeflediğini belirtmiş. Uygulamanın artan çevrim içi alışveriş hacmi nedeniyle baskı altındaki gümrük sistemini rahatlatması hedefleniyormuş.
Ek Bilgi: Yeni düzenleme, on yılı aşkın süredir yürürlükte olan ve 150 euro altı ürünleri vergiden muaf tutan uygulamayı sona erdirecek. Ancak uygulamanın başlaması için dijital gümrük veri sistemlerinin tamamlanması gerekiyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, E-Ticaretten elde edilen ancak beyan edilmeyen gelirleri mercek altına aldı. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), sanal POS sistemleri üzerinden elde edilen gelirleri inceleyerek 4 bin 95 mükellefin toplam 37 milyar TL'lik kazancını vergi dışı bıraktığını tespit etmiş. 2020-2024 dönemini kapsayan analizlerde, sanal poslar üzerinden gelir elde edenlerin vergi mükellefiyet durumları incelenirken, bu kapsamda mükellef olmayan, ya da beyanda bulunmayan kişi ve işletmeler belirlenmiş. En dikkat çeken örneklerden biri, 2024’te 2.284 işlemle 67 milyon TL kazanan ve vergi kaydı olmayan bir kişiye ait. Habere göre, tekstil, bilgisayar sarf malzemeleri, telefon aksesuarları ve yazılım sektörlerinde çok sayıda kişi ve işletmenin kazançlarını gizlediği ortaya çıkmış.
Marketplace Pulse’nin yayımladığı yeni verilere göre, Amazon’un toplam trafiği sabit kalmasına rağmen, aktif satıcı başına aylık trafik 2021’deki 2.162 ziyaretten 2025’te 2.837 ziyarete çıkarak %31 oranında artmış. Aktif satıcı sayısı son dört yılda 2,4 milyondan 1,9 milyona gerilemiş durumda. Buna rağmen, Amazon'a her yıl yaklaşık 1 milyon yeni satıcı kayıt olmaya devam ediyor. Rapora göre, bu çelişki Amazon pazar yerinin olgunlaşmasıyla birlikte gelen zorlukları ve fırsatları ortaya koyuyor. ABD pazarı toplam trafik ve satış hacminde liderliğini korurken, satıcı başına trafik açısından öne çıkan daha küçük pazar yerleri de var: Suudi Arabistan’da 8.228, Güney Afrika’da 8.065, Singapur’da ise 4.531 ziyaret düşüyor. Ancak bu pazarlarda toplam trafik düşük olduğu için gelir potansiyeli sınırlı.
Hindistan, Türkiye'nin Pakistan'a verdiği destek gerekçesiyle yerli üreticiler ve perakendeciler aracılığıyla Türk ürünlerine yönelik boykot başlatmıştı. Walmart destekli Flipkart'ın moda platformu Myntra ve milyarder Mukesh Ambani'ye ait Reliance tarafından işletilen e-ticaret siteleri Trendyol, LC Waikiki ve Mavi gibi Türk markalarının ürünlerini listelemeyi durdurmuş.
2023 Ekim ayında DHL tarafından satın alınan MNG Kargo, yaklaşık 1,5 yıllık entegrasyon sürecinin ardından Türkiye’deki faaliyetlerine DHL eCommerce adıyla devam edeceğini duyurdu. İstanbul Feriye’de düzenlenen ve benim de katıldığım lansmanda, DHL eCommerce Türkiye CEO’su Kağan Gündüz, markanın dönüşüm sürecini ve 2030 vizyonunu paylaştı. Gündüz, 250 milyon Euro’luk yatırım planının sürdüğünü, bu yatırımlarla operasyon merkezlerinin yenileneceğini, otomasyon sistemlerinin geliştirileceğini ve filo modernizasyonunun gerçekleşeceğini açıkladı. Ayrıca, şirketin mevcut kapasitesini önümüzdeki üç yıl içinde iki katına çıkarma hedefi olduğunu belirtti. Bu lansmanla birlikte, Dünyada ilk defa DHL eCommerce adını yerelde kullanan ülke de Türkiye olmuş oldu.
Ek Bilgi: DHL Ecommerce verilerine göre, 2025-2029 yılları arasında dünyada en hızlı E-Ticaret büyümesinin beklendiği ülke; Türkiye.
Amazon’un Fransa’daki reçetesiz sağlık ürünleri satışları, 2025’in ilk çeyreğinde yıllık %43 artış göstermiş. 2024 genelinde de benzer bir ivmeyle %44 büyüyen platform, eczane dışı kanallar arasında dikkat çeken bir yükselişe geçmiş. Dermo-kozmetik ürünler, Amazon’un sağlık kategorisindeki büyümesinde önemli bir rol oynarken, Iqvia verilerine göre, Amazon’un sattığı ürünlerin %75’i Avrupa pazarı için yeni ürünlerden oluşuyormuş. Buna rağmen, Fransa’daki toplam pazar payı hâlâ sınırlı: %2 olan online eczacılık payı, Amazon dahil edilince %3’e çıkıyor. Yani, Fransız tüketiciler hala fiziksel eczaneleri tercih ediyor. Yaklaşık 22 bin eczanenin bulunduğu ülkede, COVID sonrası dönemde eczacılarla kurulan güven ilişkisi bu tercihte etkili olmuş.
Ek Bilgi: Amazon’un yanı sıra diğer Avrupa ülkelerinde de online sağlık ürünleri pazarı büyüyor. İspanya %25, Polonya %18, İtalya %16, Almanya %11 oranında büyüme göstermiş. Almanya, online satışlarda %20 pazar payı ile Avrupa lideri. Fransa’da Türkiye gibi reçeteli ilaçların internetten satışı yasak. Amazon’un eczacılık atağı bu nedenle sadece OTC (reçetesiz) ürünlerle sınırlı. Uzmanlar, online satışların kırsal bölgelerde tamamlayıcı rol oynadığını ancak ilaç kullanımında eczacının rehberliğinin önemini vurguluyor.
Google, ABD'deki kullanıcılar için "try it on" adlı yeni bir sanal deneme özelliği duyurdu. Yeni özellikle birlikte kullanıcılar, alışveriş yaparken beğendikleri kıyafetleri kendi fotoğrafları üzerinden deneyebilecek. Google bu deneyimi mümkün kılmak için, insan vücudunu ve kıyafetlerin yapısını anlayabilen özel bir görsel üretim modeli geliştirmiş. Özellik, Search Labs üzerinden aktive edilebiliyor ve alışveriş sırasında ürünlerin yanındaki "try it on" simgesiyle erişilebiliyor. Kullanıcılar, tam boy ve iyi ışıklı bir fotoğraf yüklediklerinde, seçtikleri kıyafetin üzerlerinde nasıl duracağını birkaç saniye içinde görebiliyor. Ayrıca, Google artık kullanıcıların satın almak istediği ürünün fiyatı düştüğünde bildirim gönderecekmiş.
Çevrimiçi oyun platformu Roblox, yeni E-Ticaret özelliğiyle fiziksel ürün satışını oyun içine taşıyacak. İlk iş ortağı Shopify ile entegrasyon sağlanmış. Uygun içerik oluşturucular ve markalar, Roblox içerisinde fiziksel ürünler satabilecek.
2024 verilerine göre ABD’deki hanelerin %11,5’ine teslimat yapan bulut tabanlı lojistik şirketi Stord, UPS’nin iştiraki Ware2Go’yu satın alarak hizmet ağını genişlettiğini duyurdu. Atlanta merkezli şirket bu satın almayla 21 yeni dağıtım merkezi ve yaklaşık 230 bin m2 depolama alanı kazanmış oldu. Satın almanın bedeli açıklanmazken, bu hamleyle şirketin Amazon’a karşı rekabet gücünü artırmayı hedeflediği belirtildi. Stord’un kurucusu ve CEO’su Sean Henry, bu alımın küçük işletmelere Amazon Prime benzeri hızlı teslimat altyapısı sağlama hedeflerinin bir parçası olduğunu söyledi. 2015’te kurulan ve son dönemde hızlı bir büyüme sürecine giren Stord, 2024’te Pitney Bowes’un e-ticaret lojistik operasyonlarını ve ProPack adlı platformu da satın almıştı.
Adidas Türkiye, bazı müşterilerinin kişisel bilgilerinin yetkisiz kişilerin eline geçtiğini duyurdu. Şirketin açıklamasına göre, olaydan etkilenen veriler arasında isim, e-posta adresi, telefon numarası, doğum tarihi ve cinsiyet bilgileri yer alıyor. Marka, bu ihlalin müşteri hizmetleriyle iletişime geçen kişilere ait olduğunu ve finansal bilgilerin (kredi kartı, şifre vb.) sızıntıdan etkilenmediğini vurguladı.
Ticaret Bakanlığı, E-Ticaret kurallarını belirleyen mesafeli satış sözleşmesinde tüketici lehine değişiklikler yapıldığını duyurdu. Buna göre daha önce uygulaması ertelenen müşterilerin iade ücretlerini karşılama kararı, satıcının ödemeye devam etmesi yönünde karara bağlandı. Açıklamada ayrıca, elektronik ürünlerde cayma hakkının kaldırılmasına yönelik gündeme gelen düzenlemenin geri çekildiği belirtildi. Cep telefonu, akıllı saat ve bilgisayar gibi ürünler artık cayma hakkı istisnaları kapsamından çıkarıldı. Böylece bu ürünlerde de tüketiciler, 14 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden iade hakkını kullanabilecek. Ayrıca, 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek bir başka düzenlemeye göre, satıcılar ön bilgilendirme formunda tüketici uyuşmazlıklarında arabuluculuğun zorunlu olduğu bilgisini açıkça belirtmek zorunda olacak.
Satıcılar da iade kargo ücretleriyle baş başa kaldı… Bu konuda baştan beri aynı şeyi savunuyorum. İade kargo ücreti müşteriye yansıtılmamalı bu doğru, fakat koşulsuz olarak satıcıya da yüklenmemeliydi. Burası Avrupa değil, Amerika hiç değil. Sürekli olarak üç renk, üç beden sipariş verip bir tanesini iade edenlerin ülkesi. Burası, elbiseyi, takıyı, ayakkabıyı kullanıp iade etmek için alanların coğrafyası. Amazon’u, Temu’yu bile ürün sizde kalsın demekten alı koyanların mekanı.
ABD ve Çin'in E-Ticaret odağındaki gümrük savaşında anlaşmaya vardığı 90 günlük ateşkes kararı sonrası Shein ve Temu’dan da bazı hamleler gelmeye başladı. Shein, anlaşmanın ardından Çarşamba günü yaptığı açıklamada bazı ürünlerde fiyatlarını düşürdüğünü duyurdu. Sadece ABD'deki yerel depolardan teslimat yapan Temu da, local etiketi (ABD çıkışlı) olmayan ürünleri satışa sunmaya başlamış.
BU SAYININ DESTEKÇİSİ
Türkiye’nin öncü e-ticaret platformu n11, 12 yıldır 330 binden fazla iş ortağının dijital yolculuğuna eşlik ediyor. Seçili kategorilerde sunduğu %70’e varan komisyon indirimiyle iş ortaklarına kazançlı fırsatlar sağlıyor. KOBİ’lerin ihtiyaçlarına özel geliştirilen n11faturam ve n11depom gibi hizmetlerle, ürün listelemeden teslimata kadar tüm adımlarda uçtan uca destek sunuluyor.
n11, sektördeki önde gelen lojistik ve kargo firmalarıyla tam entegrasyon içinde çalışıyor. KOBİ’ler, n11’in anlaşmalı kargo hizmetleri sayesinde zahmetsiz, hızlı ve uygun maliyetli gönderim süreçlerinden kolayca faydalanabiliyor. Ayrıca Ürün Komisyon Teklifleri sayesinde KOBİ’ler, satış komisyon oranını düşürürken satışlarını 4 kata kadar artırabiliyorlar.
2024 GFK araştırmasına göre, teknoloji ve küçük ev aletleri kategorilerindeki satışların yarısına yakını artık online gerçekleşiyor. Bu rekabet ortamında, n11’in sunduğu reklam desteği ve özel komisyon oranları, iş ortaklarının fark yaratmasına katkı sağlıyor. n11, sunduğu tüm bu avantajlarla iş ortaklarının büyüme yolculuğuna güvenle eşlik ediyor.
Kanadalı fintech şirketi Nuvei, Avrupa Ödeme Girişimi’ne (EPI) katılarak dijital cüzdanı Wero’yu e-ticaret platformlarına entegre eden ilk sağlayıcılardan biri oldu. EPA tabanlı anlık A2A transferleri destekleyen Wero, 2024 sonu itibarıyla Almanya, Fransa ve Belçika’da lanse edilmesinin ardından 40 milyon kullanıcıya ulaşmış.
Alibaba’nın e-ticaret platformu Taobao, ücretsiz küresel teslimat hizmetini 12 ülke ve bölgeye genişlettiğini duyurdu. Yeni kapsama alanında Singapur, Malezya, Güney Kore, Avustralya, Japonya, Tayland, Kamboçya, Kazakistan ve Moğolistan da yer alıyor. Kazakistan ve Moğolistan ilk kez bu kapsama dahil edildi. 18 Haziran alışveriş festivali boyunca bu ülkelerdeki müşteriler hem büyük indirimlerden yararlanabilecek hem de kolay iade seçeneklerine erişebilecek. Taobao, büyümesini hızlandırmayı ve satıcılarını yurt dışı pazarlara açılma konusunda desteklemeyi hedefliyor.
Ek Bilgi: Taobao, Rusça dil desteğiyle Kazakistan pazarına da giriş yaptı. Yerel kullanıcılar artık ürün detaylarını inceleyip ödemelerini kendi para birimleriyle tamamlayabiliyor. Lansmandan sonraki ilk haftada, Kazakistan’daki yeni kullanıcıların %70’i ilk siparişini Rusça ara yüz üzerinden vermiş. Ayrıca, platformun sipariş dönüşüm oranı da %47 artmış.
Shopify, Yaz 2025 "Horizons" güncellemesini duyurdu. Yeni sürüm, 150’den fazla ürün yeniliği içeriyor. Güncellemenin merkezinde kod yazmadan vitrinler oluşturmayı sağlayan yeni Horizon tema koleksiyonu yer alıyor. Yeni Horizon, 10 özelleştirilebilir tema şablonu ve AI destekli blok oluşturma özelliğiyle geliyor. Sürükle-bırak özelliği, blok ön izlemeleri ve kopyala-yapıştır gibi geliştirmeler de yeni sürüm duyurusunun bir parçası. AI destekli Sidekick ticaret asistanı, sesli komut ve ekran paylaşımı ile satıcıları yönlendirebilecek. Shopify Payments de 16 yeni ülkeye daha açılırken Türkiye henüz listede yok.
ABD Adalet Bakanlığı, Amazon’a ait 83 milyon dolarlık kargonun çalınmasından sorumlu tutulan Ermeni organize suç şebekesine mensup kişilere dava açmış. Suçluların, Amazon Relay sistemi üzerinden yasal kamyon şoförleri gibi davranarak yükleri çaldıkları, çeşitli taşıma firmaları aracılığıyla sistemli şekilde hırsızlık yaptığı belirtilmiş. Kargolar, üretici depolarından Amazon tesislerine gitmek üzere yola çıkıyor ancak hırsızlar güzergah dışına çıkarak malların bir kısmını başka yere sevk ediyormuş.
n11, mağaza ve ürün tanıtımlarını sosyal medya fenomenleriyle buluşturan yeni reklam modelini devreye aldı. Satıcılar artık influencer iş birlikleriyle ürün ve marka tanıtımı yapabilirken, içerik üreticileri satışa yönlendirdikleri ürünler için kazanç elde edebilecek. n11 ayrıca, reklam yönetiminin daha verimli hale getirilmesi ve yüksek performanslı alanlara odaklanmak için Sponsorlu Mağaza, Katalog Listeleme, Kategoride Öne Çıkanlar, Aramada Öne Çıkanlar gibi çeşitli reklam türlerini 12 Haziran 2025 itibarıyla sonlandıracağını duyurdu.
Markaların promosyon, sadakat ve ödüllendirme kampanyalarını yönetmelerini sağlayan Almanya merkezli Talon.One ile Shopify işbirliği yaptığını duyurdu. Yeni entegrasyon sayesinde, Shopify Enterprise kullanıcıları Talon.One’ın sunduğu 30’dan fazla gelişmiş araca erişebilecek. Bu araçlar arasında promosyon, sadakat kampanyaları ve oyunlaştırılmış ödül sistemleri yer alıyor.
Trump, gümrük tarifeleri nedeniyle bu ayın sonlarına doğru ve Haziran ayında fiyatların muhtemelen artacağını açıklayan Walmart’a fiyatları artırmaması yönünde sert çıktı. Trump, Twitter'dan yaptığı açıklamada, “Walmart tarifeleri tüketiciye yansıtmamalı, bunu kendisi karşılamalı” diyerek Walmart'ı eleştirdi.
Ek Bilgi: China Daily haberine göre yeni gümrük vergileri sadece Walmart’ı değil, tüm perakendecileri etkiliyor. Yale Üniversitesi’ne bağlı The Budget Lab’in analizine göre, özellikle deri ürünleri, giyim ve tekstilde kısa vadede %15’e varan fiyat artışları bekleniyor. Ludwig Enstitüsü’nün raporuna göre, ABD’de halkın %60’ı artık ‘asgari yaşam kalitesine erişemiyor. 2001-2023 arasında yaşam maliyeti ikiye katlanırken, bu kesimin reel gelirleri %4 azalmış. Ortalama yıllık gelir 38 bin dolar olan bu haneler, asgari yaşam kalitesine ulaşmak için yıllık 29 bin dolar daha fazla kazanmaya ihtiyaç duyuyor. Uzmanlara göre yeni tarifelerle birlikte bir haneye yıllık ortalama 2.823 dolarlık ek yük binecek. Ayrıca 2025’te GSYİH %0,65 azalacak ve işsiz sayısı 456 bin kişi artacak. Uzmanlar, tarifelerin ekonomik göstergelerdeki iyimser tabloya rağmen dar ve orta gelirli Amerikalılar için hayatı daha da zorlaştıracağını belirtiyor.
Amazon, Choose France zirvesi kapsamında Fransa’ya 300 milyon eurodan fazla yatırım yapacağını ve 1.500 kalıcı iş yaratmayı planladığını duyurdu. Yatırım kapsamında Centre-Val-de-Loire bölgesine yeni bir dağıtım merkezi, Auvergne-Rhône-Alpes bölgesine ise yeni bir teslimat bölümü kurulacak. Amazon.fr Genel Müdürü Frédéric Duval, “Önümüzdeki yıllarda Fransa’da 1.500'den fazla kalıcı istihdam yaratacak bu yatırımı duyurmaktan gurur duyuyoruz” demiş. Amazon’un şu anda Fransa’da 35’ten fazla lojistik tesisi bulunuyor.
Yük taşımacılığı birimi FedEx Freight’i ayrı bir şirket olarak konumlandırma sürecinde olan FedEx, CEO koltuğuna John Smith’i getirdi. Smith, FedEx’in ABD ve Kanada operasyonlarından sorumlu COO olarak görev yapıyordu. Şirkette 25 yılı aşkın süredir çalışan Smith, 2018-2021 yılları arasında da FedEx Freight’in CEO’luğunu üstlenmiş ve pandemi döneminde gelir ve kârlılıkta önemli artışlar sağlamıştı.
eBay, YZ ile satıcılara yönelik yeni video üretim aracını devreye aldığını duyurdu. Bu yeni araç sayesinde satıcılar, ürün fotoğraflarından otomatik olarak TikTok ve YouTube gibi sosyal platformlarına uygun videolar oluşturabiliyor. YZ aracının ürettiği videolarda ürün adı, fiyat ve farklı açılardan görseller yer alıyor.
Nike, 2019 yılında sonlandırdığı doğrudan Amazon satışlarına ABD pazarıyla yeniden başlama kararı aldığını duyurdu. Şirket, satışları artırmak ve müşterilere daha doğrudan ulaşmak için bu adımı attığını açıkladı. Nike, 2017’de Amazon’la başlattığı pilot programda marka üzerindeki kontrolünü artırmayı hedeflemiş, ancak 2019’da sahte ürün sorunu ve marka yönetimi nedeniyle iş birliğini sonlandırmıştı. O tarihten bu yana ürünleri yalnızca bağımsız satıcılar aracılığıyla Amazon’da yer alıyordu. Şimdi ise Nike, Amazon üzerinden doğrudan satış (satıcılara Nike stoğunuzu 19 Temmuz’a kadar satın demiş) modeline resmen geri dönüyor.
Ek Bilgi: Aralık ayındaki 23. sayıda Nike Ceo’su Hill, yapılan en büyük üç hatadan birininin Nike'ın pazaryerleriyle olan ilişkilerini zedelemesi olarak dile getirmiş ve bunun da geri kazanılması gerektiğini ifade etmişti. Karar, şirketin son çeyrekte yaşadığı %9’luk satış düşüşünün ardından geldi. Mart ayında açıklanan finansal verilere göre Nike’ın geliri 11,27 milyar dolara geriledi.
Kapanış
Bültenin sürekliliği için desteğiniz hiç tahmin etmediğiniz kadar kıymetli. Bülteni paylaşıp destek olan herkese şimdiden teşekkürler, bir sonraki haftaya kadar kendinize çok iyi bakın, hoşça kalın.