E-Aramızda: 38
05-12 Nisan tarihleri arasında E-Ticaret girişimcileri için derlediğim, Türkiye'den ve dünyadan notlarım
Teknolojinin ve analiz araçlarının bu kadar gelişmiş olmasına rağmen, ekonomi ve siyaset uzmanlarının, akademisyenlerin, bu alandaki profesyonellerin ekonomiye ve dünya siyasetine dair uzun vadeli analizlerden bahsetmeleri bir tarafa, kısa vadeli ön görüleri dahi, büyük ölçüde isabetsizlikle sonuçlanıyor.
Bunun nedeni; ölçekleriyle dünya ekonomisine yön veren ülke liderlerinin, siyasetçilerin, alışılmışın dışında ve oldukça popülist, bizim tarih kitaplarında okuduğumuz lider kalıplarının dışında kalan figürler olması olabilir mi? Yani, devlet aklı dediğimiz argümanın artık çok da işlediği söylenemez sanki. Her yeni güne tutarsız bir kararla uyandığımız şu günlerde, akılcı siyasi mekanizmaların işletildiği kurumlar yerine kişi merkezli yönetimlerle baş başa kaldık. Ben de bize dokunanlardan bazılarını burada sizinle birlikte takip ediyorum. Fakat bu kararlar her an çöp olma potansiyeline sahip. Onlarla birlikte her gün bir yenisini çizdiğimiz yol haritaları da öyle. Bülten yine mail uzunluk limitini aştı, devamını tarayıcıdan ya da uygulamadan açabilirsiniz.
Genel Gündem
Yukarıda girizgahını yaptığımız konunun son gelişmelerine göre, Trump yönetimi, akıllı telefonlar, bilgisayarlar, çipler ve diğer elektronik ürünleri karşılıklı gümrük vergisi uyguladığı ülkelerden (Çin dahil) muaf tutacak. Beyaz Saray, eğer Çin’i böyle zenginleştirmeye ve cesaretlendirmeye devam edersek ABD yok olur demiş. The Economist’e göre ise, ABD firması değilseniz, Trump için her an potansiyel bir hedefsiniz. Bunun yanında Çin, ABD menşeli ürünlere uyguladığı vergileri %84’ten %125’e yükseltti. Yeni vergiler 13 Nisan Cumartesi itibarıyla (değişmemiş olursa) yürürlüğe girdi.
Ek Bilgi: Beyaz Saray tarafından yapılan son açıklamaya gör, Çin’den yapılan ithalatlara yönelik ABD’nin uyguladığı toplam gümrük vergisi oranı fiilen %145’e kadar ulaşmış.
Bir zamanlar 700 milyon dolar değerinde olan, yüksek kaliteli moda pazaryeri Lyst, Zozo adlı Japon e-ticaret şirketine 154 milyon dolara satıldı. Zozo, Wear by Zozo, Zozotown ve Zozosuit gibi bir dizi moda markasına sahip. Zozo’nun kurucusu Yusaku Maezawa, daha önce "en çok retweet edilen tweet" ile dikkat çekmişti, ancak şirket Shein, Temu ve Amazon gibi dev platformlarla yarışta geride kaldı.
Amazon CEO’su Andy Jassy, Donald Trump’ın devreye aldığı tarifelerin etkilerini hâlâ değerlendirdiklerini söyledi. Ancak Jassy’e göre, Amazon’daki üçüncü parti satıcılar, artan maliyetleri doğrudan tüketiciye yansıtabilir. CNBC’ye konuşan Jassy, “%50 gibi bir marjınız yoksa bu maliyetleri karşılamak zor,” diyerek fiyat artışlarının kaçınılmaz olabileceğini belirtti.
Ek Bilgi: Amazon’un pazar yerinde ürünlerin yaklaşık %60’ı bağımsız satıcılar tarafından sunuluyor. Bu satıcıların çoğu Çin merkezli veya ürünlerini Çin’den tedarik ediyor. Tarife sonrası bazı satıcılar, fiyat artışı beklentisiyle ön siparişleri iptal etmiş ya da yeni tedarik anlaşmalarını görüşmeye başlamış. Öyle ki, Amazon da bazı doğrudan ithalat siparişlerini iptal etmek zorunda kalmış. Jassy, tüketicilerin bazı ürünleri fiyat artışı olmadan önce stoklamaya başladığını, ancak bunun yaygın bir davranış mı yoksa kısa vadeli bir tepki mi olduğunun henüz netleşmediğini söylüyor. Tarifelerin sadece perakende tarafı değil, Amazon’un bulut bilişim yatırımlarını da etkileyebileceği konuşuluyor. Özellikle yapay zekâya yönelik veri merkezi altyapılarında bu maliyet artışının hissedileceği öngörülüyor.
Türkiye’den üç üniversiteli arkadaş, Halloween partisi için Recep İvedik’in Kırmızı Ejderhalı Ceketini giymeye karar vermişler. Ancak ceketi hiçbir mağazada bulamayınca, bunu yapacak bir terzi aramaya başlamışlar. Gittikleri tüm terziler kendilerini reddetmiş, herkes hayır deyince de, inat etmişler ve sonunda bir numune ürettirmeyi başarmışlar. Ürünü de diktirdikleri yerin vitrininde bir saat kadar sergilemişler. Oldukça dikkat çekici bir renge sahip ceketin fotoğrafını çekenler, ceketi tanıyanlar olmuş ve beklemedikleri (belki de amaçladıkları) bir şey yaşanmış: Ceket hızla Twitter ve Instagram gibi sosyal ağlarda viral olmuş. Ceket ilgi görünce, insanlar “nereden alabilirim?” yorumları yapmaya başlayınca da bu ilgiyi değerlendirmeye karar veren üç arkadaş kirmiziejderhaliceket.com’u kurmuş. Şu anda ürün stoklarının %85’i tükenmiş ve yeni ürünler için üretim başlatmışlar.
Deutsche Post Direkt’in 2025 Adres Araştırması raporuna göre Almanya’daki her 8 müşteri adresinden 1 tanesi (%13,2) yanlış. Rapora göre, 2022 yılına kıyasla artan bu oran Almanya’daki adres yönetimi sistemlerinin yetersizliğini gözler önüne seriyor. E-Ticaret sektörü en güncel veriye sahipken (%91,3 doğruluk), kamu sektörü %81,8 ile son sırada. Adres hatalarının başlıca nedenleri arasında taşınmalar, ölümler, yanlış yazımlar ve adres tekrarları yer alıyor. 2024’te Almanya’da 350 yeni yerleşim adı ve 5.700 yeni sokak adı oluşturulmuş. Rapora göre, ülkede her yıl yaklaşık 8 milyon kişi taşınıyor.
Temu, Polonya'nın en fazla ziyaret edilen e-ticaret sitesi olan Allegro'yu geride bıraktı. Mediapanel'in Mart 2025 verilerine göre, Temu 18.11 milyon kullanıcıya ulaşırken, Allegro'nun kullanıcı sayısı 17.84 milyon oldu. Diğer büyük oyuncular arasında Media Expert (11.78 milyon), AliExpress (10.80 milyon) ve Empik Group (8.41 milyon) yer alıyor.
Shopify CEO’su Tobi Lütke, çalışanlara gönderdiği yeni bir notla, işe alımda dikkat çeken bir politika değişikliği yaptı. Lütke, takımların daha fazla personel ve kaynak talep etmeden önce, yapay zekanın bu işi yapıp yapamayacağını kanıtlamalarını istemiş. Shopify, geçtiğimiz yıl iş gücünde %20 oranında işten çıkarmalar gerçekleştirmişti. Bu arada, YZ konusunu savunan sadece Lütke değil, daha önce bültende de yer verdiğimiz Klarna CEO’su Sebastian Siemiatkowski YZ'nın müşteri hizmetleri biriminde 700 çalışanın işini gördüğünü söylemişti. Birleşmiş Milletler'e göre, YZ dünya genelindeki işlerin %40'ını tehdit ediyor.
Ek Bilgi: Shopify, Türkiye için yeni kullanıcılara özel fiyatlarında indirim yapmış. Buna göre en temel paket 19 dolara düşerken, ilk 3 ay 1 dolar kampanyası geçerliliğini koruyor.
Etsy, satıcıların işlerini daha verimli yönetebilmeleri için “Etsy Apps” sayfasını yeniden tasarlayarak güncellediğini duyurdu. Yeni yapı sayesinde kullanıcılar, üçüncü taraf uygulamalara daha kolay erişim sağlayacak ve muhasebe, envanter yönetimi, kargo entegrasyonu gibi pek çok alanda destek alabilecek.
Trendyol Grubu Başkanı Çağlayan Çetin, Doğu Avrupa operasyonlarının birinci yılını doldurması vesilesiyle Budapeşte’de basın mensuplarıyla bir araya gelmiş ve bazı değerlendirmelerde bulunmuş. Çetin, “Türkiye’deki üreticilerimizi, esnafımızı, KOBİ’lerimizi ve kalitesi tüm dünyada tescilli ‘Made in Türkiye’ etiketli ürünlerimizi e-ihracat yoluyla dünya pazarlarında milyonlarca yeni müşteriyle buluşturuyoruz. Türk ürünlerinin dünyayla buluşması için köprü olmaya devam ediyoruz. 2030 yılına kadar ihracat hacmimizi 8 milyar doların üzerine çıkarmayı ve yurtdışı kullanıcılar da dahil olmak üzere 55 milyon aktif kullanıcıya ulaşmayı hedefliyoruz” demiş. Çağlayan Çetin, Trendyol’un 2025 yılı Doğu Avrupa bölgesi hedefinin ise aktif kullanıcı sayısında 4 milyon, sipariş sayısında da 12 milyona ulaşmak olduğunu söyledi.
Ek Bilgi: Ecommerce News’e göre, Trendyol'un Romanya’da açtığı lojistik merkezinin bu hedefte ciddi bir rol oynaması bekleniyor.
Yerli fintech Sipay, Elephant VC liderliğinde gerçekleşen Seri B turunda 78 milyon dolar yatırım aldığını duyurdu. Girişimin değerlemesini 875 milyon dolara çıkaran tura, Revolut’un kurucu ortağı Nik Storonsky tarafından kurulan VC QuantumLight eşlik etmiş. Kendisini “gelişmekte olan pazarların Stripe’ı” olarak tanımlayan Sipay, e-ticaret altyapı sağlayıcı Ideasoft’u satın almak için hala rekabet kurulundan onay bekliyor.
ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı, popüler platformlar Shein ve Temu’yu da doğal olarak doğrudan hedef aldı. Ucuz fiyatları ve ücretsiz kargolarıyla dikkat çeken bu iki platform, 2023'te ABD’deki indirimli ürün pazarının %17’sini oluşturuyor. Ancak Trump yönetiminin Çin’e uyguladığı yeni gümrük vergileri, bu avantajlı sistemin sonunu getiriyor. Trump’ın daha önce uygulamaya koyduğu ancak altyapının buna hazır olmaması sebebiyle ertelenen de minimis muafiyeti, Çin’den gelen 800 dolar altı ürünler vergiden muaf tutuyor. Ancak, bu durum 1 Mayıs’ta sona eriyor. Herhangi bir erteleme olmazsa, artık Çin'den gelen düşük değerli paketler, %90 oranında vergilendirilecek; bu oran Haziran’da %150’ye çıkacak.
BU SAYININ DESTEKÇİSİ
Türkiye için e-ihracat, lojistik konumu ve çevre ülkelerle olan kültürel yakınlığı göz önüne alındığında önemli bir potansiyel vaat ediyor. Ülkemiz, 4 saatlik uçuş mesafesinde toplam 4.2 trilyon dolarlık hacme sahip perakende sektörüne ve 500 milyonluk nüfusa son derece kolay erişebilecek konumda.
Trendyol bu noktada e-ihracatın sunduğu fırsatları değerlendirmeyi, ülkemizin rekabetçi gücüne destek olmayı önemli bir önceliği olarak görüyor. ‘Made in Türkiye’ etiketli ürünleri, dünya pazarlarında milyonlarca yeni müşteriyle buluşturmak için çalışıyor. Türkiye’nin e-ihracat şampiyonu olarak yoluna devam ediyor.
Son derece yalın hale getirdiği e-ihracat süreçleriyle bugüne dek 120 bin KOBİ’yi e-ihracatla tanıştıran Trendyol, e-ihracat yoluyla ülkemizin sınır ötesi ticaretteki potansiyelini açığa çıkarmaya, Türkiye’deki üreticilerin sürdürülebilir büyümesine katkı sunmaya devam edecek.
İspanya'nın en popüler müzik yetenek yarışmalarından biri olan Operación Triunfo 2025 (OT 2025) şu sıralar TikTok üzerinden #OTCover2025 etiketiyle ön seçim yapıyormuş. Adaylar, 15 saniyelik tanıtım ve 30 saniyelik şarkıdan oluşan videolarını 7 Nisan’a kadar paylaşabilecek. Bu ön seçim, katılımcılar için finale gitme yolunda doğrudan bir anahtar olmasa da, yarışmacılara "Pase Prime" (öncelikli geçiş) kazanma şansı sağlayacak.
O Ses Türkiye'den benzer bir hamle gelir mi? Acun Ilıcalı’nın Instagram gibi sosyal medya etkileşimlerini önemsediği göz önüne alınırsa, Acun Medya ekibi, örnek teşkil edecek bu etkileşim fırsatını kaçırmaz. Tarihe not düşelim.
Küçük ve orta ölçekli işletmeler için dijital ödeme ve finansal hizmetler sunan küresel ödeme hizmetleri sağlayıcısı WordFirst, Worldef iş birliğiyle Türkiye pazarına adım attı. 8 Nisan’da İstanbul Çırağan Sarayı’nda gerçekleşen “AMZ Mastermind Summit” etkinliği, WordFirst’ün Türkiye pazarına girişini duyurdu. Worldef liderliğinde düzenlenen organizasyonda, e-ticaret sektöründen Amazon, Etsy, Shopify gibi platform satıcıları, danışmanlar ve markalar bir araya geldi.
Amazon’da başarı için uzun süreli çaba gerekiyor. Marketplace Pulse'un son araştırmasına göre, Amazon'un en büyük 10 bin satıcısının %60'ından fazlası, platforma 2019'dan önce kaydolmuş. Dünyanın en büyük pazaryerine her gün binlerce yeni satıcı katılmasına rağmen, çoğunluk 2019 öncesi satıcılardan oluşuyor. 2016-2018 yılları arasında kayıt olan satıcılar sırasıyla %10'luk bir dilim paylaşıyor. 2019’da kaydolan satıcıların %8'inden azı hala aktif durumda.
TheEconomist'te yer alan habere göre, yapay zeka yarışında hangi ülke daha başarılı: Amerika mı, Çin mi? Bu soru, özellikle OpenAI'nin Amerikan kökenli olması ve Çinli rakibi DeepSeek’in benzer kaliteli ama daha ucuz modeller sunması ile gündemde. Ancak uzmanlar, YZ yarışının kazananının, en iyi modelleri bulan ülke değil, bu teknolojiyi en geniş şekilde kullanan ülke olacağını öngörüyor. Yani, yenilikten çok, teknolojinin günlük hayatta nasıl yayıldığı önemli. Habere göre bu noktada Çin, Amerika’dan hızlı bir şekilde ilerliyor.
Avrupa Birliği Enerji Zirvesi’nde konuşan Amazon Avrupa Kamu Politikaları Direktörü James Waterworth, şirketin AB’deki mobilite sektörünü karbonsuzlaştırma hedefini paylaştı. Amazon’un Avrupa’daki ağır, orta ve hafif taşıma filolarını elektrikli araçlarla yenileme sürecinde önemli yatırımlar yaptığını söyleyen Waterworth, “Sıfır emisyonlu kara taşımacılığına ciddi kaynak ayırıyoruz” demiş.
Ek Bilgi: Amazon, Mercedes-Benz Trucks'tan 200'den fazla eActros 600 elektrikli ağır yük taşıma aracı (eHGV) sipariş ederek, elektrikli ağır vasıtalar için bugüne kadarki en büyük elektrikli araç siparişini gerçekleştirdiğini duyurmuştu. Bu araçların, 2025 yılının sonlarından itibaren Amazon'un mevcut eHGV ulaşım ağına katılarak, yılda 350 milyon paket taşımayı sağlaması hedefleniyor. Araçlar, İngiltere ve Almanya'daki Amazon’un orta mesafe lojistik ağında görev alacak. Şirket ayrıca 360kW’lık şarj noktaları kurarak, böylelikle araçların %20’den %80 doluluğa bir saat içinde ulaşması sağlanacak.
Yemek siparişi platformu Zomato, yapay zeka tarafından verimsiz olduğu tespit edilen yaklaşık 500 çalışanını işten çıkarmış. Şirket, ZAAP (Associate Accelerator Program) adı verilen program kapsamında Gurugram ve Haydarabad’da görevli yaklaşık 500 çalışanını işten çıkardı. Gerekçe olarak, yapay zekâ tabanlı performans değerlendirme sisteminin çalışanları "verimsiz” bulması gösterildi. İşten çıkarmalar, resmî bir duyuru yapılmadan ve çalışanlara yalnızca iki aylık maaş ödenerek gerçekleştirilmiş. Çalışanlara, “verilere göre verimsiz bulunduğunuz tespit edildi” mesajı gönderildiği ve aniden sistemden çıkarıldıkları bildirilmiş.
Instagram, uygulamanın arama fonksiyonunu güçlendirmeyi hedefliyor. Instagram CEO’su Adam Mosseri, bu alanda daha fazla gelişim yapmaları gerektiğini kabul ederek, genç kullanıcıların genellikle TikTok gibi sosyal medya uygulamalarını kullanarak arama yaptığı bir dönemde Instagram’ın konumunun daha güçlü olabileceğini söyledi. Mosseri, Meta'nın küçük olan arama ekibini güçlendirdiğini ve gelecek aylarda yeni geliştirmeler yapılacağını açıkladı.
Yapay zeka tabanlı çocuk gelişimi ve ebeveyn destek çözümleri sunan Yuppo platformu, 25 milyon TL yatırım almış. Sadık Ünlü, Serhat Soyuerel, Hande Çilingir, Muharrem Derinkök, Mehmet Sinan Toktay ve Prof. Selçuk Şirin tarafından kurulan platform, yapay zeka teknolojisini kullanarak ebeveynlerin 0-6 yaş aralığındaki çocuklarının gelişimini takip etmesine ve desteklemesine yardımcı oluyor.
Amazon’un ABD’de yaklaşık 80 yeni lojistik tesisi açmak için 15 milyar dolarlık bir genişleme planı üzerinde çalıştığı söyleniyor. Bloomberg'in haberine göre, bu tesislerin çoğu teslimat merkezleri olacak, bazıları ise robotlarla donatılmış büyük depo merkezleri olarak hizmet verecek.
2020’de dijital olarak kurulan ve TikTok'ta 820 binden fazla takipçiye sahip olan Edikted markası, ikinci fiziksel mağazasını açmaya hazırlanıyor. Mağazalarını, sosyal medyada içerik üretimine uygun tasarlayan şirket: pembe kalpli giriş kapısı, fotoğraf kabini ve sosyal medya dostu dekorasyonuyla dikkat çekiyor. Ziyaretçiler, beğendikleri influencer kombinlerini bu mağazalarda birebir deneyimleyebilme fırsatı bulacakmış.
Reuters'ın haberine göre Shein, bazı üretim süreçlerini Çin dışına taşımayı planlarken, Çin hükümetinden uyarı almış. Bloomberg kaynaklarına dayandırılan habere göre, Çin Ticaret Bakanlığı, Shein ve benzeri firmalarla iletişime geçerek tedarik zincirlerini çeşitlendirmemeleri yönünde uyarıda bulundu. Ancak bu çağrının, ABD Başkanı Donald Trump’ın karşılıklı gümrük tarifesi kararları öncesinde geldiği belirtiliyor. Çin’li şirketler, Trump’ın duyurduğu yeni tarifelerden kaçınmak için alternatif planlar arıyor. Shein, konuyla ilgili Reuters’ın yorum talebine henüz yanıt vermezken, Çinli yetkililerin başka hangi firmalarla görüştüğü ise belirsiz.
Kapanış
Ticaret savaşları baş döndürücü bir hızla devam ediyor, ben de sizinle birlikte bu hıza yetişmeye çalışıyorum. Öyle hızlı ki, bu bülten size ulaştığında bazı ek vergiler, kararlar geçerliliğini yitirmiş olabilir. Haftaya tekrar görüşmek üzere, o zamana kadar kendinize çok iyi bakın. Bülteni paylaşmayı ve yorum yapmayı unutmayın.
Gökhan bey selamlar takip etmeye çalışıyorum bültenlerinizi teşekkür ederiz faydalı oluyor. Naçizane kapanış kısmı yanlış gelmiş olabilir veya kayma yaşanmış olabilir pek anlayamadım o kısmı:)