E-Aramızda: 30

8-15 Şubat tarihleri ​​arasında E-Ticaret girişimcileri için derlediğim, Türkiye'den ve dünyadan notlarım.

30. sayıyı (30 haftayı) geride bıraktığımız bu bültene başlarken, biraz serzenişte bulunacağım. Hem bu büteni, hem de beni takip eden, yurtiçi/yurtdışı E-Ticaret operasyonları yöneten, bunların içerisinde yer alan, aynı zamanda iyi bir E-Ticaret müşterisi de olan birçok profesyonel var.

Bunun yanı sıra, yoğun bir emeğin çıktısı olan bültenin gelişimine katkı sunma gayretinde küçük ama çok kıymetli bir topluluk da var. Ancak, daha fazla kişinin yorumları, paylaşımları, geri bildirimleriyle bu katkıyı büyütmek harika olmaz mı? Okumanız, beni Pazar sabahınıza misafir etmeniz zaten büyük bir destek, belki fikirleriniz ve paylaşımlarınızla da Aramızda olmak istersiniz? Bültenin başında hatırlatayım dedim. Hem size başka sürprizlerim de var (alışkanlık, ben kızlarımı da böyle kandırmaya çalışıyorum. Merak etmeyin söylüyorsam sürpriz de yapıyorum tabii)

Ayrıca bu sayıda, bültenimize 3 ay boyunca eşlik eden Hepsiburada bizlere veda ediyor. Haftaya (daha önce açıkladığım üzere) bir başka platformumuz E-Aramızda bülteninde (42. sayı dahil) 12 bülten boyunca bizimle olacak. Hepsiburada ekibine katkıları ve destekleri için çok teşekkürler.

Genel Gündem

Avrupa Parlamentosu, KDV kurallarında yapılan revizyonu onayladı. Yeni düzenlemeye göre, çevrimiçi platformlar, satıcıların KDV yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda bu ödemeden sorumlu olacak. Reform, haksız rekabeti önlemeyi ve KDV kaçakçılığıyla mücadele etmeyi amaçlıyor. 2021’de yürürlüğe giren Tek Noktadan KDV (OSS) sistemi genişletilecek ve 2030 itibarıyla sınır ötesi işlemler için dijital fatura zorunluluğu getirilecek. Avrupa Komisyonu, reform sayesinde yıllık 11 milyar euro KDV kaybının önleneceğini ve işletmelerin 10 yılda toplam 12,8 milyar euro tasarruf edeceğini öngörüyor.

American Express’in İngiltere’de yaklaşık 2000 tüketiciyle yaptığı yeni bir araştırmaya göre, tüketiciler 2025’te harcamalarını üç ana eğilim doğrultusunda şekillendirecek. Tüketiciler, büyük etkinlikler ve küçük keyifler için (tombala?) daha fazla harcama yapmayı planlıyormuş. Ayrıca, araştırmaya katılan tüketicilerin çoğunluğu “akılcı” harcama yapacağını söylüyor (alternatif perakendecilere yönelme, ikinci el alışveriş ve kupon/indirim beklentisi gibi) Tüketicilerin %63’ü ise yerel ve küçük işletmeleri yıl boyunca desteklemenin önemli olduğunu düşünüyor. Y ve Z kuşağı, önceki bültende başka bir araştırmada da yer verdiğimiz üzere, hem deneyime harcama yapmayı hem de detaylı araştırma yapmayı önceliklerine almış durumda.

Ek Bilgi: AliExpress’in 2025 tüketici raporu da İngiltere için benzer çıkarımlar ortaya koymuş. Yaşam pahalılığı krizi devam etmesine rağmen, tüketiciler kendilerini ödüllendirme eğilimine girmiş. 2025’te tüketicilerin %29’u kendine daha fazla harcama yapmayı planlıyor. Örneğin: 2024'te hobi harcamaları %48 artış göstermiş.

Sahibinden.com, yenilenmiş teknolojik cihaz alım-satım markası Yepy’yi tanıttı. Otobid gibi platform içerisinde yer alacak olan Yepy, eski cihazları anlaşmalı iş ortaklarının satın almasına ve yenilemesine imkan tanıyacak. Cihazlar, Ticaret Bakanlığı onayıyla “Yenileme Merkezi” lisansına sahip olan firmalar tarafından TSE yenileme standardına uygun olarak yenilenerek satışa sunulacak. Ayrıca, ilerleyen dönemde diğer elektronik cihazlar da bu kategoride yer alacakmış.

Meta, küresel internet bağlantısını güçlendirmek amacıyla “Project Waterworth” adını verdiği 50.000 kilometrelik denizaltı kablo projesini duyurdu. 10 milyar dolardan fazla yatırım yapılacak proje, ABD, Brezilya, Hindistan ve Güney Afrika dahil beş kıtayı birbirine bağlayacakmış.

Temu, Mayıs 2024'te faaliyet göstermeye başladığı Sırbistan'da yerel posta idaresi ile kargo teslimatlarını genişletmek ve iyileştirmek için stratejik bir ortaklık kurdu. İş birliği ile birlikte teslimat ağı genişlerken, kargo dolaplarının kullanılabilirliği artırılacak. Tüketiciler, Temu siparişlerini esnek saatlerde kargo dolaplarından veya en yakın postaneden teslim alabilecekmiş. Posta İdaresi Başkanı Zoran Andjelkovic, 2024 sonunda Temu üzerinden ülke genelinde beş milyon paketin teslim edileceğini öngördüklerini açıklamış. Kurumun 1.550 postane ve 547 kargo dolabı bulunuyor.

Ek Bilgi: Hafta başında takipçilerimizden sevgili Ertuğrul’un gözünden de önemli bir değişiklik kaçmamış. Temu, Türkiye’den aldığı ödemeleri artık Dublin değil, İstanbul merkezli ve iyzico üzerinden alıyor. Yapılan işbirliğinin ve sürecin detaylarını ise bilmiyoruz.

Alibaba Yönetim Kurulu Başkanı Joe Tsai, Dubai'deki Dünya Hükümetler Zirvesi'nde şirketin Çin pazarında satılan iPhone'lar için Apple ile yapay zeka konusunda ortaklık yapacağını duyurdu. Açıklamanın ardından, Çinli teknoloji devinin Hong Kong'da işlem gören hisseleri %9'un üzerinde artışla son üç yılın en yüksek seviyesine ulaşmış.

Amazon, Flex teslimat sürücülerine ait bahşişlerden 60 milyon dolardan fazlasını (Bu Pazar sabahında hayatı sorgulamamıza sebep olacak bir bahşiş tutarı) kestiği iddiasıyla açılan davayı kapatmak için 3.95 milyon dolar ödemeyi kabul etti. Washington DC Başsavcısı Brian L. Schwalb tarafından duyurulan anlaşma kapsamında, Amazon’un bahşişlerin nasıl kullanıldığını da açıkça belirtmesi zorunlu hale getirildi. 2022’de açılan dava, Amazon’un 2016-2019 yılları arasında ödeme modelini değiştirerek sürücülerin temel ücretlerinin bir kısmını bahşişlerden karşılamasına odaklanıyordu.

Shopify, açıkladığı dördüncü çeyrek sonuçlarına göre gelirlerini %31 artırarak 2.8 milyar dolara, net karını ise 1.3 milyar dolara çıkarmış. Shopify'nin COO'su Harley Finkelstein’e göre 2024, Shopify’ın 20 yıllık tarihindeki en güçlü yıllardan biriymiş. Ancak, şirket bu başarılarından ziyade şu sıralar Rapçi Kanye West ile gündemde. West’in Yeezy.com sitesi üzerinden Nazi sembollü bir tişört satmasıyla ilgili hedef tahtasına konulan Shopify, ilgili web sitesini platform kurallarını ihlal ettiğini belirterek kapattığını duyurdu.

Kanye West sitesine böyle bir Coming Soon koymuş. Acaba hangi altyapıya geçecek? Benim bir tahminim var.

n11, sosyal medyada 5.000 ve üzeri takipçiye sahip olan içerik üreticileri için yeni kazanç modelini duyurdu. Yeni özellikle birlikte Influencer’lar, satışlarından hem link içi hem de link dışı gelir elde edebilecek. Platform, yüksek kazanç oranları ve anlık bakiye takibi gibi avantajlar sunarak içerik üreticileri platforma çekmeyi hedefliyor.

Amazon, 2024 yılında Almanya’da %8,7, İngiltere’de ise %12,7 büyüme kaydetti. Şirketin geliri Almanya’da 39,6 milyar euroya, İngiltere’de ise 36,7 milyar euroya ulaştı. Amazon’un geliri küresel çapta %11 artarak 617,5 milyar euro oldu ve net kârı 57,1 milyar euroya yükseldi. Almanya, Amazon’un en büyük uluslararası pazarı olmaya devam ederken, İngiltere’deki büyüme hızı arttı. Amazon’un hızlı teslimat ve teslim noktalarına yaptığı yatırımlar, Çinli rakiplere karşı rekabet gücünü korumasına yardımcı olmuş.

Meta’nın Ray-Ban akıllı gözlükleri, Ekim 2023’te piyasaya sürülmesinden bu yana 2 milyon satışa ulaşmış. Gözlüklerin üreticisi EssilorLuxottica, yıllık üretim kapasitesini artırarak 2026 sonuna kadar her yıl 10 milyon adet Meta gözlük üretmeyi hedefliyor. Şirket CEO’su Francesco Milleri, gözlüklerin geleceğin dijital platformu olacağını ve Meta ile uzun vadeli bir iş birliği planladıklarını söylüyor. Meta, gözlükleri geliştirmek için yapay zeka destekli özellikler eklemeye devam ederken, yeni perakende stratejileri için de lüks e-ticaret platformu The RealReal’in eski CEO’sunu işe almış.

Kişisel Yorum: Meta Ray-Ban’ı o kadar takip ediyorum, konunun bir yerde E-Ticaret ile bağ kurması sevindirdi. Bu vesileyle tekrar söylemek isterim: Mark Zuckerberg’ün en büyük zaafı E-Ticaret. Hayali de. Meta reklamlarındaki veriler hem rüyalarına giriyor, hem de ona yetmiyor gibi. Metaverse, Marketplace… Artık reklam verilen sosyal ağlar olmaktan öteye geçerek, burada oyuncu olmak istiyor. Bence, sosyal ticaret kavramının benimsenmesiyle birlikte TikTok’tan fırsat kalırsa Instagram ve WhatsApp üzerinden bu hayaline kavuşacak. Mesela: Şirket, sadece Hindistan'da 500 milyon üzerinde kullanıcı ile dünyanın en büyük WhatsApp kullanıcı tabanını elinde barındırıyor. Ayrıca, e-ticaret işletmelerinin en çok kullandığı uygulama konumunda. Bunun yanında henüz 24. bültende yer verdiğimiz üzere, Hindistan hükümeti WhatsApp ödeme hizmetine getirdiği sınırları da önce kademeli, daha sonra tamamen kaldırmıştı. Anlayacağınız: Sosyal medya, mesajlaşma bahane.

TÜBİTAK tarafından geliştirilen marketfiyati.org.tr internet sitesi, vatandaşların A101, BİM, CarrefourSA, HAKMAR, MİGROS, Tarım Kredi ve ŞOK gibi zincir marketlerdeki 50 bine yakın ürünün fiyatını karşılaştırmasına olanak sağlayacakmış. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, platformun Merkez Bankası ve kamu kurumlarıyla yürütülen bir çalışma sonucu hayata geçirildiğini belirtti. Tüketici derneklerinden de market fiyatlarını karşılaştırma sistemine destek gelmiş.

Shein, Çin’in Guangdong eyaletine bağlı Zhaoqing şehrinde Bay Area Akıllı Endüstri Parkı’nı resmi olarak duyurdu. Yeni tesis, şirketin Büyük Körfez Bölgesi’ndeki tedarik zinciri ağını genişletmeyi hedefliyor. Toplam yatırımın 10 milyar yuanı (yaklaşık 1,4 milyar dolar, yani 50 Milyar Türk Lirası) aşması beklenirken, tesisin 2025 sonuna kadar faaliyete geçmesi planlanıyormuş.

Hindistan’ın moda alanında faaliyet gösteren e-ticaret markası Myntra, Mart 2023'te yapılan 29,5 crore rupi (339 milyon ABD doları) yatırımın ardından, Kasım 2024'te Walmart'ın sahibi olduğu Flipkart'tan 709 crore rupi (81 milyon ABD doları) tutarında fon desteği almış.

---

BU SAYININ DESTEKÇİSİ

E-ticaretin toplam perakende içindeki payının hızla artmasıyla, KOBİ’ler ve girişimciler için yeni fırsatlar yaratılıyor. Hepsiburada İş Ortağım platformu, KOBİ’lerin esnaf ve girişimcilerin ihtiyaçlarına yönelik olarak geliştirilmiş ve kapsamlı çözümler sunuyor.

İlk 3 ay boyunca yeni satıcılara özel %50 komisyon indirimi sağlanarak iş ortaklarına avantajlı bir başlangıç imkanı veriliyor. Ürünlerin sadece 2 saat içinde satışa açılmasını mümkün kılan altyapıyla iş ortaklarının hızlı bir şekilde satışa başlaması da destekleniyor.

Ayrıca, geniş pazarlama ve reklam ağı desteği sayesinde satışların 4 kat artırılmasına katkı sağlanıyor. Finansal ihtiyaçlara yönelik olarak kredi ve erken ödeme seçenekleriyle iş ortaklarının nakit akışlarını kolayca yönetmeleri sağlanıyor. Operasyon süreçleri haftada yalnızca bir fatura ile basitleştirilerek zamandan tasarruf edilmesi amaçlanıyor. Hepsiburada, sunduğu bu avantajlarla girişimcilerin başarı hikayelerine eşlik etmeyi hedefliyor.

---

Mediazone Ceo’su Kaan Kayabalı, E-ticaret yapan şirketlere yönelik gelir paylaşımlı reklam platformunu çok yakında devreye alacaklarını duyurdu. Onedio, Webtekno gibi markaları bünyesinde barındıran ve son olarak Yemek.com’u satın alan şirket, reklam verenleri Mediazone mecraları ve influencerlarla tek noktada buluşturacakmış. Ayrıca, tüm Türkiye’deki kobi ve mikro işletmelerin dijital dünyada kendilerini göstermeleri ve pazarlama aktiviteleri için de bir platform sunacaklarmış.

Amazon, güzellik ve kişisel bakım ürünlerini Avrupa genelinde genişletirken, İtalya'daki ilk fiziksel mağazasını 12 Şubat’ta Milano'da açtı. Amazon Parafarmacia & Beauty, Eucerin, La Roche-Posay, Vichy, Avène, CeraVe gibi markaları içeren seçkin ürünleri kullanıcılara sunacakmış.

Metapack'in 8.000 tüketici ve 400 yöneticisiyle yaptığı araştırmaya göre, E-Ticaret 2025’te gelişmeye devam ederek daha rekabetçi ve müşteri odaklı hale gelecek. Rapora göre, Amazon/eBay gibi büyük platformlar hâkimiyetini sürdürürken, diğer taraftan ikinci el alışverişe olan ilgi de artıyor. Artık müşteriler için TikTok ve Instagram gibi platformlar etkili alışveriş noktaları. Ankete katılanların %76.4’ü 2025’te sosyal medya alışverişini artırmayı planlıyormuş. Ayrıca, E-Ticarette teslimat süreçlerinin gelişmesiyle birlikte tüketiciler siparişlerin olduğundan daha hızlı ve sorunsuz teslim edilmesi gibi beklentilerini güçlendirmiş ve bu beklentileri karşılayamayan markalar müşteri sadakatini kaybetme riskiyle karşı karşıya.

Ek Bilgi: Bazaarvoice verilerine göre, İngiliz tüketicilerin %44’ü kişiselleştirilmiş indirimleri sosyal medyada paylaşımı etkileyen en önemli faktör olarak görüyormuş. %31’i kişiselleştirilmiş sadakat ödüllerinin marka bağlılığını artırdığını belirtirken, %28’i bu ödüllerin daha sık alışveriş yapmalarını sağladığını söylemiş. Antavo araştırması da, işletmelerin %50’sinin sadakat programlarına yapay zeka entegre etmeyi planladığını ortaya koymuş.

WooCommerce, 2025’in ikinci çeyreğinde sipariş yönetimini daha verimli hale getirecek yeni özellikler sunacakmış. Eray’ın aktardığına göre yeni sistemde yapılacak geliştirmelerle birlikte tek tıklamayla sipariş yerine getirme, kısmi sipariş tamamlama ve anlık gönderi takibi entegrasyonu gibi özellikleri sayesinde işletmeler sipariş süreçlerini daha hızlı yönetebilecek.

Shopify, Trump'ın 800 dolarlık vergi muafiyetini (minimis) kaldırma kararı ve hükümet politikalarına dair “serbest ticaret” çağrısında bulunmuştu. Şirket, küresel ticaret gerilimleri sürerken yerel işletmelere destek olmak amacıyla yeni bir “yerel satın alma” filtresi hayata geçirmiş. Bu yeni filtreleme sistemi, müşterilere kendi ülkelerindeki ürünleri satın alma imkânı tanıyor. Kanada medyası BetaKit, özelliğin ABD’nin bu kararını içerecek tüm ülkelerde mevcut olduğunu doğrulamış.

ABD’de Channel Engine tarafından yapılan bir başka araştırma, tüketicilerin pazar yerlerine hala büyük ilgi gösterdiğini ortaya koyuyor. Alışveriş yapanların %49’u satın alma yolculuğuna pazar yerlerinde başlarken, %20’si arama motorlarını kullanıyormuş. Tüketicilerin %60’ı planlanmamış alışveriş yaparak dürtüsel harcamalara yönelmiş. Pazar yerleri, marka web sitelerine kıyasla daha geniş ürün yelpazesi ve uygun fiyatlar sunduğu için daha fazla tercih edilmiş. Tahmin edeceğiniz üzere Amazon %75 ile en popüler platform olmaya devam ederken, Walmart %58, eBay %20 ile önemli pazar payına sahip. Ayrıca, burada da TikTok Shop ve Instagram gibi sosyal ticaret platformları genç tüketiciler arasında yükselişe geçmiş.

Türkiye’de 120 binden fazla e-ticaret sitesine ödeme altyapısı sağlayan iyzico, finansal teknoloji şirketi Paynet’i 87 milyon dolara satın almak için Arena Bilgisayar ile anlaşma imzaladı. Rekabet Kurumu ve TCMB onayının ardından tamamlanan satış, Türkiye’nin fintech alanındaki en büyük satın almalardan biri olarak kayda geçti.

Amazon, satmadığı ürünleri de listeleyeceği yeni bir özelliği test etmeye başladı. “Marka sitelerinden doğrudan alışveriş yap” adı verilen özellik, müşterilerin Amazon'da aradıkları ürünleri hem platform içindeki mağazalarda hem de Amazon’un doğrudan satmadığı markaların web sitelerinde bulmalarına olanak tanıyacak. Amazon'un duyurusuna göre, kullanıcılar bu özelliği destekleyen ürünlere tıkladığında bir yönlendirme bildirimiyle markanın kendi sitesine geçiş yapacak ve alışverişlerini Amazon dışında tamamlayacaklar. Amazon’un bu işlemlerden komisyon alıp almadığı belirsizliğini korurken, eğer bir marka “Buy With Prime” özelliğini kullanıyorsa, Prime üyeleri Amazon avantajlarından yararlanarak dış mağazada da ücretsiz kargo gibi hizmetlerden faydalanabilecek. Şimdilik yalnızca ABD’de iOS ve Android kullanıcıları için sınırlı sayıda erişime açılan bu yeniliğin, geri bildirimlere göre daha fazla kullanıcıya sunulması ve daha fazla markanın dahil edilmesi planlanıyormuş.

Marketplace Pulse'ın son verilerine göre, Kasım 2024 itibarıyla Çinli satıcılar Amazon platformunun %50’sinden fazlasını oluşturuyormuş. ABD’deki satıcıların pazar payı yaklaşık %45'e düşerken (kaçı ABD’li tartışılır) pazarın geri kalanını Kanada ve Birleşik Krallık gibi ülkelerdeki satıcılar dolduruyor. Joe’un paylaşımına göre, Walmart'ın verilerinde de durum farklı değil, Çinli satıcıların sayısındaki yükseliş %20’den %30’a çıkarak burada da yükselişini sürdürmüş.

Instagram, kullanıcıların yorumları olumsuz değerlendirmesi için bir “beğenmeme” butonunu test etmeye başlamış. Özellik, Akış ve Reels yorumlarında görünecek ancak beğenmeme sayısı herkese açık olmayacak. İlerleyen süreçte düşük oy alan yorumların alt sıralara düşebileceği belirtiliyor. Instagram yöneticisi Adam Mosseri, özelliğin yorumları daha dostane hale getirmek için geliştirildiğini belirtti. Meta sözcüsü, bu testin kullanıcı deneyimini iyileştirmeye yönelik olduğunu ve başlangıçta sınırlı bir kullanıcı grubuyla denendiğini açıklamış.

Shein’in Kuzey Amerika, Birleşik Krallık ve Avrupa’daki stratejik ve kurumsal ilişkiler başkanı Peter Pernot-Day, Retail Week x The Grocer etkinliğinde yaptığı konuşmada, şirketin vergi konularında eleştirilmesine yönelik "yanlış algılar" olduğunu vurgulayarak, "Hile yapmıyoruz, rekabet ediyoruz" demiş.

Ek Bilgi: Trump'ın Çin'e vergi muafiyetini kaldırma kararı Shein'i de vurdu. Financial Times’ın haberine göre, şirketin epeydir hazırlık yaptığı ilk yarıda borsaya açılma hedefi, İngiltere ve Çin'den gerekli onayları alması durumunda gerçekleşecekti. Ancak ABD'nin, 800 dolar altındaki ithalatlarda gümrük vergisi muafiyetini kaldırması Shein’in kârlılığını olumsuz etkileyebilir. Bu yüzden, Shein’in Londra Borsası’nda planladığı halka arzın, yasak sebebiyle bu yılın ikinci yarısına ertelenmesi bekleniyor.

Avustralya Melbourne merkezli e-ticaret girişimi Shopfront, yatırımcılar arasında Antler, Co-Ventures, 5H Values Capital ve melek yatırım ağları yer alan bir gruptan, 800 bin dolar ön tohum yatırımı almış. Nisan 2024’te CEO Nate Spiteri ve CTO Drew Flaherty tarafından kurulan Shopfront, yapay zeka kullanarak satıcıların ürünlerini birden fazla pazaryerinde listelemesini sağlarken, listeleme süresini %90 oranında azaltıyormuş.

Hollandalı online pazar yeri Bol, 2024’te %8,7 büyüyerek 3,1 milyar euro gelir elde ettiğini duyurdu. Şirketin kendi platform satışlarından kazancı, üye satıcıların toplam kazancını aşmış. Bol’un büyüme oranı, platformdaki satıcıları ve Hollanda e-ticaret pazarını geride bıraktı. Satıcı sayısı 2024 sonunda 47.000’e düşerken, reklam ve lojistik gibi hizmetlerden elde edilen gelir artmış.

Kuzey Carolina’nın Garner kentinde bulunan Amazon deposunda çalışan işçiler, sendikalaşma girişimine karşı oy kullandı. Seçim sonuçlarına göre, kullanılan 3.276 oyun %25,3’ü sendikalaşmayı desteklerken, %74,7’si karşı çıktı. Sonuçların resmen onaylanması için Ulusal Çalışma İlişkileri Kurulu’nun (NLRB) sertifikalandırma sürecini tamamlaması gerekiyor.

Kapanış

Bültenin başına aldığımız hatırlatmayı tekrar yapmayalım. Haftaya yine aynı saatte görüşmek ümidiyle, o zamana kadar kendinize ve sevdiklerinize çok iyi bakın.